تعهد پراخت سهام را که از طرف اشخاص صورت میگیرد، قانون پذیره نویسی مینامند.
به موجب آگهی (که اصطلاح قانونی آن در ابن مورد “اعلامیه” است) اشخاصی که مایل به سرمایهگذاری در شرکت سهامی عام هستند دعوت میشوند تا با ملاحظه موضوعی که شرکت برای انجام آن تأسیس میشود و سرمایهای که در نظر گرفته شده و با اطلاع از سوابق و شخصیت مؤسسین در خرید سهام شرکت نمایند.
انشار اعلامیه پذیره نویسی بموجب ماده ۹ اصلاحی قانون تجارت باید شامل نکات زیر باشد:
- نام شرکت
- موضوع شرکت
- مرکز اصلی شرکت و شعب آن در صورتی که تأسیس شعبه مورد نظر باشد.
- مدت شرکت
- هویت کامل و اقامتگاه و شغل مؤسسین. در صورتی که بعضی از آنها در امور مربوط به موضوع شرکت تخصص یا اطلاعاتی داشته باشند ذکر آن به صورت خلاصه.
- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک و تعداد و نوع سهام. در مورد سرمایه غیر نقد (جنسی) تعیین مقدار و مشخصات و اوصاف و ارزش آن.
- در صورتی که مؤسسین مزایائی برای خود در نظر گرفتهاند تعیین چگونگی و موجبات آن مزایا.
- تعیین مقداری از سرمایه که مؤسسین تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کردهاند.
- ذکر هزینههائی که مؤسسین تا آن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت پرداخت کردهاند و برآورد هزینههای لازم تا شروع فعایت شرکت.
- در صورتی که انجام موضوع شرکت قانونا مستلزم موافقت مراجع خاصی باشد ذکر مشخصات اجازهنامه یا موافقت اصولی آن مراجع.
- ذکر حداقل سهامی که هنگام پذیرهنویسی باید توسط پذیرهنویس تعهد شود و تعیین مبلغی از آن که باید مقارن پذیرهنویسی نقدا پرداخت گردد.
- ذکر شماره و مشخصات حساب بانکی که مبلغ سهام مورد تعهد باید به آن حساب پرداخت شود و تعیین مهلتی که اشخاص علاقهمند میتوانند برای پذیرهنویسی و پرداخت مبلغ نقدی به بانک مراجع کنند.
- تصریح به این که اظهارنامه مؤسسین بانضمام طرح اساسنامه برای مراجعه علاقمندان به مرجع ثبت شرکتها تسلیم شده است.
- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که هرگونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی مؤسس منحصرا در آن منتشر خواهد شد.
- چگونگی تخصیص سهام به پذیره نویسان.
اعلامیه پذیره نویسی که حاکی از موارد پانزده گانه بالا است توسط مؤسسین بعد از تصویب مرجع ثبت شرکتها در جراید، آگهی گردیده و نیز در بانکی که تعهد سهام نزد آن صورت میگیرد در معرض دید علاقمندان قرار خواهد گرفت (ماده ۱۱ قانون تجارت).
در مدتی که برای پذیره نویسی در اعلامیه معین شده، اشخاصی که مایل به خرید سهام شرکت باشند به بانک مراجعه میکنند و تعهد سهام را که در آن مواد مهم شرکت مانند نام، موضوع شرکت، سرمایه، نشانی کامل پذیره نویس، تعداد سهام مورد خریداری و شماره ثبت شرکتها در آن نوشته شده است امضاء و مبلغی که اقلاً سی و پنج درصد تعهد است نقداً به بانک پرداخت و رسید دریافت میکنند.
در ورقه تعهد صراحتاً باید قید نمود که پذیره نویس چه مبلغی تعهد نموده و چه مبلغی نقداً پرداخته است. این ورقه باید در دو نسخه تنظیم و با قید تاریخ به امضاء پذیره نویس یا قائم مقام قانونی او رسیده نسخه اول نزد بانک نگهداری و نسخه دوم با قید رسید وجه و مهر و امضاء بانک به پذیره نویس تحویل داده میشود.
باید توجه داشت که امضاء ورقه تعهد سهم به خودی خود مستلزم قبول اساسنامه شرکت و تصمیمات مجامع عمومی صاحبان سهام میباشد و این معنی صراحتاً در ماده ۱۵ اصلاحی تذکر داده شده است.
بنابراین کسی که تعهد خرید سهمی را نمود و سی و پنج درصد آنرا پرداخت، نمیتواند بدون تصویب مجمع عمومی از شرکت خارج شود و یا شرطی بر خلاف آنچه در اساسنامه ذکر شده بنماید.