نام تجاری نام یا عنوانی است که تاجر تحت آن تجارت می‌نماید. در کشورهایی که تجارت آن‌ها توسعه دارد و تجارت‌‌خانه‌ها اغلب صدها سال سابقه دارند، چون با فوت تاجر تجارتخانه برچیده نمی‌شود باید تحت نام بخصوصی تجارتخانه به کار خود ادامه دهد.
اسم تجاری اهمیت بسیاری دارد، به اندازه‌ای که باعث ایجاد حق برای صاحب تجارتخانه می‌شود. بنابراین هیچگاه شخص دیگری نمی‌تواند از نام، محصول و اعتبار تجارت‌خانه‌ای که سال‌ها با نام خاصی فعالیت کرده و کالا‌های خود را با تبلیغات زیاد به مردم شناسانده استفاده نماید.
در ماده ۵۷۶ قانون تجارت آمده است که:
ثبت اسم تجاری اختیاری است مگر در مواردی که وزارت دادگستری ثبت آن را الزامی کند.
و در ماده ۵۷۸ ذکر شده:
اسم تجاری ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمی‌تواند اسم تجارتی خود قرار دهد، مگر این که نام تجاری ثبت شده با اسم خانوادگی او یکی باشد
از تلفیق این دو ماده درمیابیم تا وقتی که طبق مقررات اسم تجارتی ثبت نشده باشد ظاهراً دیگری می‌تواند همان نام را ثبت کند. بنابراین به محض تصویب قانون تجارت لازم بود مرجعی جهت ثبت اسم تجاری وجود داشته باشد، در حالی که تاکنون چنین اتفاقی نیافتاده است و فقط در هنگام ثبت شرکت نام آن‌ها در دفاتری ثبت می‌شود که عین آن‌ها برای شرکت‌های دیگر ثبت نخواهد شد. البته با توجه به روح قانون و اصل «لاضرر» شاید بتوان اشخاصی که به قصد اضرار، اسم تجارتی دیگران را برای خود انتخاب می‌نمایند منع نمود، زیرا این عمل مصداق بارز رقابت مکارانه است و قابل مجازات می‌باشد. ولی تا مرجعی برای ثبت نام تجاری وجود نداشته باشد و تجار اسم تجارتی خود را به ثبت نرسانند جلوگیری از هرج و مرج مشکل به نظر می‌رسد.
تجارت‌خانه‌های ایران توسط ثبت علائم، نقص عدم مقررات ثبت نام تجارتی را جبران می‌نمایند. به این گونه که نام تجارتخانه یا شرکت خود را به عنوان علامت تجاری که معمولاً باید در تابلوها و اوراق تجارتخانه بعنوان مارک یا برند تجاری درج شود ثبت می‌نمایند.
بیشتر بخوانید: راهنمای کامل ثبت برند و علامت تجاری در ایران
موارد ضروری در انتخاب نام تجاری شرکتها
- نام تجاری ممکن است اسم تاجر باشد: مانند تجارتخانه «توتونچی» و یا نام دیگری انتخاب شود مانند «بهرامی».
- صاحب تجارت‌خانه‌ای که شریک ندارد نمی‌تواند اسمی برای تجارتخانه خود انتخاب کند که داشتن شریک را تداعی کند(ماده ۵۷۷). مثلاً محمد محمدی که تجارتخانه یا شرکت فقط متعلق به اوست نمی‌تواند نام تجارتی خود را «براداران محمدی» و یا «محمدی و شرکاء» قزار دهد.
- اسم تجارتی قابل انتقال است. زیرا نام تجارتی برای تاجر ایجاد حق می‌کند و به تنهائی دارای ارزش است پس تاجر می‌تواند اسم تجارتی خود را بفروشد و همچنین وارثین او می‌توانند از اسم تجارتی او مانند سایر دارایی‌هایش استفاده نمایند.
در صورتی که وزارت دادگستری طبق آئین‌نامه ترتیب ثبت اسم تجارتی و آگهی آن را بدهد مدت اعتبار ثبت اسم پنج سال خواهد بود و بعد از هر پنج سال مجدداً باید ثبت آن تجدید شود.