شرکت تضامنی در قانون تجارت ایران چه تعریفی دارد؟
شرکتهای تجارتی را میتوان به دو نوع تقسیم کرد:
نوع اول به آنهایی گفته میشود که سرمایه در آنها دخالت دارد، نوع دوم شرکتهایی که اعتبار و شخصیت شرکا در آن دخالت دارد. شرکت سهامی بارزترین آنها در نوع اول است و شرکت تضامنی کاملترین آنها در نوع دوم است. شرکتهای سهامی و تضامنی در در برابر یکدیگر قرار دارند. در شرکت سهامی شخصیت و اعتبار شرکا به هیچ وجه دخالتی ندارد و تنها سرمایه نقش اساسی را دارد. اما در شرکت تضامنی اعتبار و شخصیت شرکا بیش از هر چیز شاخص شرکت است. براساس ماده ۱۱۶ قانون تجارت:
شرکت تضامنی به شرکتی گفته میشود که در تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی، بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل میشود.
اگر دارایی شرکت تضامنی برای پرداخت تمام قروض کافی نباشد هریک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است، هر قراردادی که بین شرکا برخلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث بیاثر خواهد بود.
بنابراین شرکای شرکت تضامنی مسئول پرداخت تمام دیون و تعهدات شرکت میباشند، علاوه بر آن مسئولیت تضامنی نیز دارند. یعنی در صورت کسر سرمایه، هریک از آنها به تنهایی در مقابل طلبکاران و اشخاص ثالث برای تادیه تمام حقوق آنها مسئولاند. مثلاً شرکتی که بین پنج نفر با سرمایه صد هزار تومان تشکیل شده هرگاه دویست هزار تومان بدهکار شود نسبت به صد هزار تومان که علاوه بر استهلاک سرمایه بقیه طلب بستانکاران میماند، هر پنج نفر شریک متضامناً مسئول پرداخت آن میباشند و طلبکاران میتوانند به هریک از شرکا که بخواهند یا هر پنج نفر آنها متضامناً مراجعه کرده و طلب خود را وصول نمایند. تعقیب یکی از شرکا و مطالبه تمام طلب مانع از مطالبه از دیگری نخواهد بود، البته شریکی که در چنین موقعی طلب بستانکاران را پرداخته میتواند به هریک از شرکای خود مراجعه و سهمی زیان آنها را به تناسب سرمایهای که در شرکت داشتهاند وصول نماید.
اهمیت شرکت تضامنی آنقدر زیاد است که هرگاه شرکا به خلاف آن در شرکتنامه تراضی نمایند گرچه باطل نبوده و بین خودشان موثر و نافذ است ولی در برابر بستانکاران به هیچ وجه ارزش نخواهد داشت.
مثال: هرگاه در شرکت تضامنی قرار شود یکی از شرکا از نفع و ضرر به میزان نصف سهمی که به سهمالشرکه او تعلق میگیرد استفاده نماید، این تراضی در بین شرکا موثر است ولی در مقابل طلبکاران تاثیری نداشته و بستانکاران میتوانند آن را بیاثر دانسته و به هریک از شرکا که مایل باشند مراجعه نمایند.
