شرکت با مسئولیت محدود در قانون تجارت ایران چه تعریفی دارد؟
شرکت با مسئولیت محدود در ماده ۹۴ قانون تجارت ایران مصوب سال ۱۳۱۱ این چنین تعریف شده است:
شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت، مسئول قروض و تعهدات شرکت است.
شرکت مسئولیت محدود از یک جهت شباهت به شرکت سهامی دارد و آن شباهت این است که شرکاء به هیچ وجه مسئولیت بیشتری غیر از آنچه که به عنوان سرمایه پرداخته‌اند در قبال بدهی‌ها و تعهدات شرکت ندارند. همان طوری که در مقاله اقسام شرکتها گفته شد شرکت با مسئولیت محدود مانند شرکت سهامی از جمله شرکت‌هایی است که فقط سرمایه در آن دخالت دارد.
ولی در تعریف فوق تفاوتی با شرکت سهامی مشاهده می‌شود و آن این است که سرمایه به سهام قسمت نمی‌شود بلکه شرکاء هر یک سهم‌الشرکه‌ای دارند که مجموع آن سرمایه شرکت را تشکیل می‌دهد. مثلا شرکتی که بین ۵ نفر از شرکاء با سرمایه ۵۰۰ هزار ریال تشکیل می‌شود ممکن است اولی دویست هزار ریال و دومی یکصد هزار ریال و سومی هشتاد هزار ریال و چهارمی و پنجمی هر یک شصت هزار ریال سهم الشرکه آن‌ها باشد.
در شرکت با مسئولیت محدود شخصیت شرکاء تا اندازه‌ای دخالت دارد و در حقیقت برزخ بین شرکت سهامی و شرکتهای تضامنی است، ولی این شخصیت به هیچوجه ارتباطی با اشخاص خارج و معامله‌کنندگان ندارد بلکه بین شرکا ملحوظ می‌شود. مثلا هیچ یک از شرکاء بدون رضایت اقلاً دارندگان سه ربع سرمایه شرکت نمی‌توانند سهم‌الشرکه خود را به دیگری انتقال دهند.
با در نظر گرفتن این که معمولا شرکتهای با مسئولیت محدود شرکاء خیلی زیادی ندارند و مقداری از سرمایه هم متعلق به انتقال دهنده است در صورتی که دارندگان سه ربع سرمایه به این انتقال رضایت دهند تقریباً اتفاق شرکاء به وجود خواهد آمد و علت آن هم این است که چون شرکاء مایلند شریک خود را بشناسند و شاید حاضر نباشند با هر کسی شراکت نمایند، به این جهت قانون نخواسته است شخصیت شرکاء در نظر یکدیگر دخالتی نداشته باشد.
چرا شرکت با مسئولیت محدود قوانین و مقررات کمتری نسبت به سایر شرکتها دارد؟
شرکتهای سهامی غالبا احتیاج به سرمایه‌های مهم دارند و ناچارند شریک زیاد داشته باشند به این جهت مقررات زیادی درباره آن‌ها وضع شده که رعایت تمام آن‌ها از عهده اشخاصی که می‌خواهند شرکاء محدودی داشته باشند خارج است.
فایده‌ای که شرکتهای با مسئولیت محدود دارند این است که اغلب از اشخاصی تشکیل می‌شوند که با یکدیگر دوست و یا همکارند و در حقیقت شرکت فامیلی است! بنابراین از قیودی که برای دیگر اقسام شرکتها در نظر گرفته شده تا اندازه‌ای آزاد است.
در کشورهای دیگر گرچه گاهی اتفاق می‌افتد که شرکت با مسئولیت محدود دارای شرکاء زیادی باشند ولی اکثراً شرکاء محدود و انگشت شمارند. مخصوصا در کشور ما که تجارت جنبه خصوصی دارد شرکت با مسئولیت محدود رواج زیادی یافته و با مراجعه به اداره ثبت شرکتها معلوم می‌شود تمایل مردم باین قبیل شرکتها بیشتر است.
