تشکیل شرکت با مسئولیت محدود دارای دو شرط میباشد:
- شرکتنامه نوشته و امضاء شده باشد.
- سرمایه شرکت تماما تأدیه و پرداخت شده باشد.
اهمیت شرکتنامه در تشکیل شرکت با مسئولیت محدود
در شرکت با مسئولیت محدود اهمیت تنظیم شرکتنامه کاملا مشخص است و اگر شرکتی دارای شرکتنامه نباشد اساس آن شکل نگرفته و عقد آن بسته نشده و به همین خاطر بدون شرکتنامه، تشکیل شرکت باطل خواهد شد.
در قانون تجارت گرچه صراحتاً تنظیم شرکتنامه در این قبیل شرکتها ذکر نشده، ولی از ماده ۹۷ که به این عبارت بیان گردیده “در شرکتنامه باید صراحتاً قید شده باشد که سهم الشرکه های غیر نقدی به چه میزان تقویم شده” و سپس در ماده ۱۰۰ ذکر شده که هر شرکت که بر خلاف ماده ۹۷ تشکیل شده باشد باطل و از درجه اعتبار ساقط است، لزوم تنظیم شرکتنامه و اساس قرار دادن این رکن مشخص میباشد.
اهمیت سرمایه در تشکیل شرکت با مسئولیت محدود
درباره سرمایه شرکت، ماده ۹۶ قانون مقرر داشته “تشکیل شرکت با مسئولیت محدود وقتی انجام میشود که تمام سرمایه نقدی آن تأدیه و سهم الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد”.
یکی از تفاوتهای این نوع شرکت با شرکت سهامی این است که در شرکتهای سهامی ممکن است سی و پنج درصد سرمایه نقدی تأدیه و بقیه تعهد شود ولی در اینجا باید تمام آن پرداخت گردد والا شرکت تشکیل نمیشود.
سرمایه غیر نقدی مانند شرکت سهامی باید تسلیم شده باشد. اهمیت تأدیه تمام سرمایه به قدری است که ماده ۱۰۰ مقرر میدارد “هر شرکت با مسئولیت محدود که بر خلاف ماده ۹۶ و ۹۷ تشکیل شده باشد باطل و از درجه اعتبار ساقط است”. برای اینکه وسیله سوءاستفاده از شرکاء گرفته شود که هرگاه بر اثر اعمال خودشان شرکت باطل گردد در موقعی که اجرای قراردادی به ضررشان باشد در مقابل مراجعه کنندگان نتوانند استفاده نمایند، در آخر ماده اضافه شده “لیکن شرکاء در مقابل اشخاص ثالث حق استناد به این بطلان را ندارند”.
در بعضی از کشورهای اروپا، در شرکت با مسئولیت محدود نیز مانند شرکت سهامی ممکن از مقداری از سرمائه تأدیه و بقیه تعهد شود. در قانون تجارت آلمان پرداخت یک ربع سرمایه و تعهد بقیه جائز است در این صورت شرکاء متضامناً مسئول پرداخت سرمایه تعهد شده میباشند ولی در قانون فرانسه مانند قانون ایران پرداخت تمام سرمایه از موارد لزوم است.
بعضی از حقوقدانان فرانسه و ایرانی عقیده دارند که مانعی نخواهد داشت به جهت تسهیل در تشکیل شرکت با مسئولیت محدود و حمایت از این قبیل شرکتها قسمتی از سرمایه آنها هم مانند شرکتهای سهامی تأدیه و بقیه تعهد شود.
اما اگر به فلسفه ایجاد شرکتهای سهامی دقت شود، معلوم میشود که یکی از قواعد مهم شرکتهای سهامی این است که سرمایههای کوچک جمع شده و تشکیل بزرگترین قدرت اقتصادی را بدهد و چون افرادی که وارد به امر تجارت نیستند و غالباً پول زیادی ندارند، نباید از استفاده وجوه مختصر خود محروم شوند، و از طرفی شرکت سهامی هم در ابتدای تشکیل، احتیاجی به مصرف تمام سرمایه ندارد لذا دارندگان سهام مبلغی که توانایی پرداخت دارند پرداخته و بقیه را در موقع احتیاج شرکت، میپردازند.
ولی شرکتهای با مسئولیت محدود به شرحی که گذشت از نوع آنها معلوم است که غالباً بین تجار و اشخاص با سابقه و محدود تشکیل میشود و هرگاه احتیاج به ازدیاد سرمایه باشد اشکالی ندارد. بنابراین لزومی ندارد که سرمایهای که هنوز یه کار نیاوفتاده و به صرف اعتبار شرکاء ممکن است وصول شود در شرکت عنوانی پیدا کند و در حقیقت لزومی ندارد مبلغی که مورد احتیاج نیست جزء سرمایه شرکت قرارداده و در تعهد شرکاء قرار داد.
شرکتهای با مسئولیت محدود نمیتوانند به هر امر تجاری اشتغال داشته باشند. در فرانسه، شرکتهای صرفهجو و شرکتهای بیمه نمیتوانند از نوع شرکتهای با مسئولیت محدود باشند.
در ایران مطابق ماده ۳۱ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمهگری مصوب ۱۳۵۰، تصدی به عملیات بیمه توسط شرکتهای با مسئولیت محدود ممنوع است.