تاریخچه شرکت با مسئولیت محدود در ایران و سایر کشورها

شرکت با مسئولیت محدود تقریبا در تمام دنیا یکی از شناخته شده‌ترین و محبوب‌ترین انواع شرکتها می‌باشد. برای آشنایی با تاریخچه شرکت با مسئولیت محدود همراه ما شودید!

شرکت با مسئولیت محدود در انگلستان و آلمان رواج کلی دارد. این شرکت ابتدا در انگلستان شناخته شده و بعداً در آلمان و در اواخر قرن هجدهم میلادی در ایتالیا رسمیت یافته است. بعد از آن‌ها سویس و سایر ممالک اروپا آنرا قبول نموده ولی در فرانسه خیلی دیر و در اوائل همین قرن عنوانی قانونی پیدا کرده است.

قوانین مصوب ۲۹ اوت سال ۱۸۹۲ میلادی که قانونگذاران آلمانی برای شرکت با مسئولیت محدود تنظیم کرده بودند از جمله بهترین قانونگذاری‌های زمان خود بود؛ بنابراین این شرکت که در آلمان به صورت مختصر G.M.B.H نامیده می‌شود بسیار مورد استقبال تجار آلمانی قرار داشت. پس از شکست آلمان نازی در جنگ جهانی اول منطقه آلزاس و شهرستان موزل در لورن فرانسه کنونی که در جنگ فرانسه و پروس به تصرف آلمانی‌ها درآمده بود، دوباره به فرانسه پیوست. در این دو استان آلمانی زبان، تعداد زیادی شرکتهای با مسئولیت محدود وجود داشت که بر اساس قوانین ۱۸۹۲ و ۱۸۹۸ آلمان تشکیل شده بود. موفقیت و محبوبیت این شرکتها در بین اهالی این دو استان باعث شد که قانون گذار فرانسه به موجب قانون ۷ مارس ۱۹۲۵ مقررات حاکم بر این شرکت را وضع کند.

برخی از کشورهای اروپایی که شرکت مسئولیت محدود را در قوانین خود پذیرفته‌اند به شرح زیر می‌باشند:

• پرتغال (قانون ۱۱ آوریل ۱۹۰۱)
• اتریش (قانون ۶ مارس ۱۹۰۶)
• لهستان (تصویبنامه  ۸فوریه ۱۹۱۹، اصلاحی ۱۳ نوامبر ۱۹۲۳)
• چکسلواکی سابق (قانون ۱۰ آوریل ۱۹۲۰)
• اتحاد جماهیر شوروی سابق (قانون ۱۹۲۲)
• بلغارستان (قانون ۴ مه ۱۹۲۴)
• بلژیک (قانون ۹ ژوییه ۱۹۳۵)
• لوکزامبورگ (قانون ۱۸ سپتامبر ۱۹۳۳)
• مراکش (قانون اول سپتامبر ۱۹۳۶)
• سویس (قانون اول ژوییه ۱۹۳۷، مواد ۷۷۲ لغایت ۸۲۷ قانون تعهدات)
• ایتالیا (قانون سال ۱۹۴۲ مواد ۲۴۷۲ تا ۲۴۹۷)
• اسپانیا (قانون ۱۷ ژوییه ۱۹۵۳ که در ژوییه ۱۹۸۹ اصلاح شد)

همچنین در انگلستان شرکتهای موسوم به “private companies” که به شرکتهای کوچک سهامی معروف هستند، عملکردی مشابه شرکت با مسئولیت محدود دارند.

تاریخچه شرکت با مسئولیت محدود در ایران

از ابتدا قانون تجارت ایران بر مبنای قانون تجارت کشور فرانسه ترجمه و تهیه شده است! همانطور که قبلا گفتیم فرانسه دیرتر از سایر کشورهای اروپایی شرکت با مسئولیت محدود را به رسمیت شناخت بنابراین در قانون تجارت قدیمی (مصوب ۲۵ اسفند (دلو) سال ۱۳۰۳ و ۱۲ فروردین ۱۳۰۴ خورشیدی) نامی از شرکت با مسئولیت محدود برده نشده بود. تاریخچه ثبت شرکت با مسئولیت محدود در ایران به سیزدهم اردیبهشت سال ۱۳۱۱ خورشیدی برمی‌گردد که قانون تجارت فعلی (این بار هم بر اساس قانون تجارت فرانسه معروف به کد ناپلئون) در ششصد ماده توسط مجلس شورای ملی تصویب شد و این بار شرکت با مسئولیت محدود به عنوان یکی از اقسام هفت‌گانه شرکت معرفی شد.