بطلان و انحلال شرکت مختلط سهامی چه مواردی را شامل می‌شود؟

بطلان و انحلال شرکت مختلط سهامی مواردی را شامل می‌شود که به شرح زیر است:

1.  هر زمان سرمایه شرکت (آن قسمتی که سهامی است) از بیست هزار تومان بیشتر شود و سهام یا قطعات آن کمتر از ده تومان و الا کمتر از پنج تومن باشد.
2. در صورتی‌که قبل از پرداخت نصف قیمت سهام «سهام بی اسم» سهام یا موقتی تصدیق بی اسم انتشار یافته باشد.
3. اگر چیزی در ازا سهام غیرنقدی داده شده تماماً تحویل نشده باشد مسلم است تقویم آن هم قبل از تحویل باید به‌عمل آید.
4. هرگاه مدیر شرکت طبق نوشت وقوع شرکت را به پیوست یک نسخه اساسنامه و شرکت‌نامه و صورت اسامی شرکا به اداره ثبت برای ثبت شرکت نداده باشد.

ذی‌نفع می‌تواند در موارد فوق به دادگاه مراجعه و حکم بطلان و انحلال شرکت مختلط سهامی را تقاضا نماید و اگر خسارتی از این بابت متوجه او شده باشد مطالبه کند اما شرکای شرکت در برابر اشخاص خارج نمی‌توانند به این بطلان استناد نموده و از اجرای تعهدات خود سرپیچی نمایند.

دعوی بطلان در دو مورد و دعوی خسارت در یک مورد از بطلان و در یک مورد دعوی خسارت و بطلان هر دو پذیرفته نمی‌شود. مواردی که دعوی بطلان پذیرفته نمی‌شود عبارتند از:

1. اگر قبل از اقامه دعوی برای ابطال شرکت و عملیات آن موجبات بطلان و انحلال شرکت مختلط سهامی برداشته شود.
2. هر زمان مقرر شده باشد که مجمع عمومی مخصوصی برای رفع موجبات بطلان منعقد شود و دعوت اعضا نیز برای انعقاد مجمع موافق اساسنامه به‌عمل آمده باشد. از تاریخ دعوت مجمع، دعوی بطلان در دادگاه پذیرفته نخواهد شد جز اینکه مجمع عمومی موجبات بطلان را رفع ننماید.

موردی که دعوی خسارت پذیرفته نمی‌شود، موقعی است که از تاریخ رفع موجبات بطلان یک‌سال سپری شده و اشخاص از جهت معاملاتی که با ایشان شده به استناد اموری که باعث بطلان بوده، دعوی خسارت نکرده باشند.
موردی که دعوی بطلان و خسارت هیچ کدام پذیرفته نیست، آن است که از تاریخ وقوع سبب بطلان ده سال گذشته و اقامه‌ی دعوی بطلان و خسارت نشده باشد.
هرگاه حکم بطلان و انحلال شرکت مختلط سهامی صادر شود شرکایی که بطلان مستند به عمل آن‌ها است و هیئت نظار و مدیرهایی که در حین وقوع سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن سرکار بوده و انجام وظیفه نکرده‌اند در مقابل شرکای دیگر و اشخاص ثالث نسبت به خسارات ناشی از این بطلان مسئول خواهند بود.

انحلال شرکت مختلط سهامی

براساس ماده ۱۸۱ قانون تجارت موارد بطلان و انحلال شرکت مختلط سهامی به شرح زیر است:

1.  زمانی‌که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده بود انجام داده یا انجام آن غیرممکن باشد.
2.  زمانی‌که شرکت برای مدت معینی تشکیل و مدت گذشته شده باشد.
3.  زمانی‌که شرکست ورشکست شود.
4.  بر اساس تصمیم مجمع عمومی در صورتی‌که در اساسنامه، این حق برای مجمع مذکور تصریح شده باشد، تصمیم مجمع عمومی به اکثریت آرا خواهد بود.
   «هرگاه در اساسنامه برای مجمع عمومی حق تصمیم به انحلال معین نشده باشد و بین مجمع عمومی و شرکا ضامن راجع به انحلال موافقت حاصل نشود و دادگاه دلایل طرفداران انحلال را موجه ببیند حکم به انحلال خواهد داد.  همین حکم در موردی نیز جاری است که یکی از شرکا ضامن به دلایلی انحلال شرکت را از دادگاه بخواهد و دادگاه آن دلایل را موجه ببیند.
5.  برحسب تصمیم مجمع عمومی به اکثریت آرا و رضایت شرکای ضامن.
6. در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکای ضامن، به شرط اینکه انحلال شرکت در این موارد در اساسنامه تصریح شده باشد.
   بعضی از علمای حقوق تجارت این نظر را دارند که هرگاه شریک ضامن منحصر به فرد باشد و به علت فوت یا محجوریت از شرکت خارج شود سایر شرکا می‌توانند شریک ضامن دیگری بجای او معلوم و شرکت را ادامه دهند.